UNESCO verilerine göre, dünyada 6-17 yaş arası 263 milyon çocuk ve genç okula gidemiyor. UNICEF ise 28 milyon çocuğun çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldığını belirtiyor. Bu çocuklar için istismar, şiddet, insan tacirlerinin eline düşme, kaçırılma gibi faktörler büyük tehdit. Ekim ayının ilk pazartesi günü kutlanan ‘Dünya Çocuk Günü’nde Türkiye’deki çocukların da sorunları gündeme geliyor. Uzmanlar, Türkiye’nin yaklaşık 78 milyon olan nüfusunun yüzde 26’sının yani 22.5 milyonunun çocuklardan oluştuğunu hatırlatarak, onlar için atılması gereken çok adım olduğunu söylüyor.

GELİR ADALETSİZLİĞİ GİDERİLMELİ
Eğitim Reformu Girişimi’nden (ERG) Politika Analisti Yeliz Düşkün, gelir adaletsizliğinin okullaşmayı da olumsuz etkilediğini vurgulayarak, şöyle konuşuyor: “Çocukların eğitime erişimlerinde önemli sorunlar var. Özellikle okul öncesi ve lise düzeyinde.
MEB verilerine göre, 14-17 yaşlarındaki çocukların yüzde 15’i (yaklaşık 800 bin) okula gitmiyor. Başlıca nedenleri sosyo-ekonomik zorluklar, çocukların çalışması, kızların erken yaşta evlendirilmesi ile ev işinde çalıştırılmaları. OECD ülkeleri arasında Türkiye gelir adaletsizliğinde Avrupa’da birinci. Okul öncesi ücretsiz ve zorunlu olmadığından imkânı olmayan, çocuğunu okula gönderemiyor. Mevsimlik gezici tarım işçisi ailelerin çocukları da derslere geç başlıyor. Gelir adaletsizliği ve eğitime erişimdeki engeller ortadan kaldırılmalı. Türkiye’de ayrıca okul çağında (5-17 yaş) yaklaşık 930 bin Suriyeli var. Okul öncesiyle birlikte bu, 1.5 milyona çıkıyor. Çoğu okul dışında. Onları dışlamadan, Türk öğrencilerle aynı şartlarda eğitim almalarını sağlamalıyız. Toplumsal barışı, bir arada yaşama kültürünü, kültürel geleceği onlar da etkileyecek.”

İSTİSMARA ETKİN MÜDAHALE EDİLMİYOR
Uluslararası Çocuk Merkezi Çocuk Hakları Sorumlusu Işıl Erdemli ise “Özellikle psiko- sosyal destek mekanizmaları zayıf. Çocuğa karşı şiddet, cinsel taciz gibi durumlarda gerekli müdahalenin (psikolojik destek, rehabilitasyon, koruma tedbirleri) derhal ve etkin şekilde uygulanmaması, durumun şiddet sarmalına dönüşmesine neden oluyor. Bu olaylarda ihbar mekanizmalarının, mağdurlara psikolojik desteğin sağlanması, suçlunun rehabilite süreçlerinin desteklenmesi ve böylelikle şiddet olaylarının tekrarlanmasının önlenmesi için sistemler oluşturulmalı” diyor.
Rakamlarla Türkiye’de çocuklar
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocuk sayısı 2015’te, önceki yıla göre yüzde 4.4 artarak 303 bin 213 oldu. Bu çocukların yüzde 57.4'ü 15- 17; yüzde 23.4'ü 12-14; yüzde 18.9'u ise 11 yaş ve altı gruptan. Çocukların yüzde 46.9'u mağdur olarak, yüzde 39'u ise kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği için güvenlik birimlerine geliyor. Adalet Bakanlığı verileri, Türkiye’de 3 çocuk ceza infaz kurumu ve 2 çocuk eğitim evinde 1.095, diğer ceza infaz kurumlarında ise 1.447 tutuklu ve hükümlü çocuğun olduğunu gösteriyor.

TÜİK’in İstatistiklerle Çocuk 2014 Raporu’na göre, Türkiye’de daimi olarak yoksulluk eşiği altındaki 17 milyonun neredeyse yarısı çocuk.
Eğitim-Sen 2015-2016 Yıl Sonu Raporu’nda yarısı tarım sektöründe olmak üzere aile geçimine katkı sağlamak için çalıştırılan bir milyona yakın çocuk işçi bulunuyor. Hayata Destek İnsani Yardım Derneği’nin “Bu İş Çocuk İşi Değil” raporu da mevsimlik gezici tarımda 400 bini bulan çocuk işçi olduğunu ortaya koyuyor.
2015’te, 16-17 yaş grubundaki kız çocuklarının resmi evlenme oranı toplam evlilikler içinde yüzde 5.2 olarak TÜİK kayıtlarına geçti. Uzmanlar, bunun her 200 evlilikten birinin bu yaş grubuna ait olduğu anlamına geldiğini söylüyor.

ERG verilerine göre 2015- 2016 eğitim yılında 4-5 yaş grubundaki çocukların yüzde 43’ü okul öncesi eğitime erişebildi. Bu, 3-5 yaş grubu için yüzde 33’e düşüyor.
UNICEF‘e göre Türkiye’ye 3 milyondan fazla Suriyeli mülteci sığındı ve yarısı çocuk. 900 bine yakını okul çağında ama neredeyse yarısı okula gidebiliyor.